پرورش مار, تولید زهر مارهای سمی, طرح توجیهی, خرید زهر مار, انواع زهر

فروش طرح توجیهی،طرح اشتغال زایی،راه اندازی طرح پرورش مار09198000513

تغذیه مارها
تغذیه مارها موضوعی بحث برانگیز، در میان افرادی است که از خزنده‌ها نگهداری می کنند. بعضی افراد اعتقاد دارند که تغذیه باید به طبیعی‌ترین راه ممکن صورت گیرد، بدون در نظر گرفتن این احتمال که طعمه زنده ممکن است برای مار خطر ایجاد کند. در حالی که دیگر افراد اصرار دارند که تغذیه مار به وسیله طعمه از پیش کشته شده مناسب‌تر و ایمن‌تر می باشد. اگر مار نتواند به سرعت طعمه را از پای در آورد، به دلیل بسته بودن محیط، طعمه مذکور می تواند جراحات خطرناکی را به حیوان خانگی شما وارد نماید.
این موضوع به خصوص در مورد طعمه‌های بزرگتر مانند موش‌های صحرایی (که برای تغذیه بوآ و مارهای بزرگ دیگر به کار می روند) بسیار اهمیت دارد. با این حال حتی موش های کوچک هم امکان صدمه به مار شما را دارند.
صدمات اعمال شده توسط طعمه
جراحات می توانند هنگامی اتفاق بیفتند که مار به اندازه کافی گرسنه نباشد تا سعی کافی برای شکار طعمه کند، در ضربه خود ناموفق باشد یا روی طعمه کنترل کافی نداشته باشد. هنگام ضربه ناموفق مار، موش می تواند با حمله متقابل به مار صدمه بزند یا حتی بدتر، اگر مار شما علاقه ای به طعمه نشان ندهد موش می تواند گرسنه یا کسل شود و شروع به جویدن قسمتی از بدن مار کند. در طبیعت در صورت حمله‌ای ناموفق یا عدم تمایل مار به تغذیه، طعمه فرار خواهد کرد در حالی که در شرایط اسارت مار و طعمه در محیط بسته و کوچکی قرار دارند و فرار برای طعمه امکان پذیر نمی باشد.
مزایای طعمه از پیش کشته شده
راه آسان تر و امن تر، تغذیه مار به وسیله طعمه های از پیش کشته شده است که به شما امکان خرید در تعداد بالا و ذخیره سازی را نیز می دهد. اگر هر بار که مار شما گرسنه می شود بخواهید به فروشگاه مراجعه کنید، زمان و هزینه زیادی از شما تلف خواهد شد. همچنین در  شرایطی که مار گرسنه باشد ممکن است نتوانید طعمه‌‌ای در سایز مناسب را پیدا کنید که این موضوع خود اهمیت استفاده از طعمه های از پیش کشته شده را افزایش می دهد.
آیا مارها از طعمه های از پیش کشته شده تغذیه می کنند؟


پرورش صنعتی مار در مرحله صفر
شایعه سوزاندن مارها پس از سم‌گیری آن هم سال‌ها قبل حسابی برای موسسه دردسر درست کرده بود. می‌گویند هیچ ماری پس از سم‌گیری سوزانده نمی‌شود؛ مگر این‌که ماری مریض باشد و بمیرد و مطابق دستورالعمل سازمان دامپزشکی لاشه حیوان مریض باید سوزانده شود تا از گسترش آلودگی در طبیعت جلوگیری شود.
به جز این موسسه رازی با سازمان محیط‌زیست به تفاهمنامه‌ای رسيده است که بر اساس آن ایستگاه‌های مستقر در طبیعت ایجاد شود و مارها در ایستگاه‌ها سم‌گیری شوند و به محل زندگی‌شان برگردند. حالا تنها مارهایی به رازی می‌آیند که موسسه ایستگاهی در محل زندگی‌شان ندارد یا دسترسی به آنها بسیار دشوار است. درباره درآمدزایی کلان صادرات پادزهر که می‌پرسم، کارکنان موسسه رازی عقیده دیگری را مطرح می‌کنند. آنها می‌گویند پادزهرهای ایران تنها می‌تواند به کشورهای همسایه صادر شود و مناطقی که اقلیم و مارها و عقرب‌های مشابه ایران دارند.
البته آنها به یک نکته کلیدی دیگر هم اشاره می‌کنند و آن این‌که سم‌گیری از مارها و تجارت با آن همخوانی چندانی با اصول محیط زیستی ندارد و اگر ایران بخواهد در این زمینه به ارز‌آوری دست پیدا کند، باید مارها را به صورت صنعتی پرورش دهد. تیمورزاده توضیح می‌دهد سم ماری که در طبیعت است با سم ماری که در آزمایشگاه است، کیفیت یکسانی ندارد و پادزهر آزمایشگاهی به کیفیت پادزهر مارهای رها در طبیعت نیست و ممکن است اثرگذار نباشد.
آنها می‌گویند اطلاعات علمی ایرانی‌ها از حیات وحش ایران بسیار ضعیف است و اگر مطالعات دقیقی انجام شود و تمام ابعاد تولید سم از مارهای آزمایشگاهی و صنعتی استخراج شود، می‌توان روی درآمد ارزی پادزهرها و بازار جهانی آن حساب کرد. حالا سهم تجارت پادزهر بیشتر به بازار داخلی و نجات جان حدود ١٠٠‌هزار ایرانی محدود شده است.
نگهداری از مار
شما می‌خواهید یک مار به عنوان حیوان خانگی شما باشد؟ عالی است. آن‌ها حیوانات خانگی فوق‌العاده‌ای هستند، اما قبل از اینکه مارتان را به خانه بیاورید این مقاله را بخوانید و به نکات آن دقت کنید. زمانی نگهداری از مار لذت‌بخش خواهد بود که با شرایط زندگی شما سازگار باشد.
مار مناسبی انتخاب کنید.
اگر شما در نگهداری از مار مبتدی هستید، کارشناسان به شما نگهداری از مار ذرت (Corn snake)، پیتون توپی (ball python) و شه‌مار (Kingsnake) را پیشنهاد می‌کنند.
باید مسئولیت‌پذیر باشید.
شما باید بدانید ماری که انتخاب می‌کنید چه قدر عمر می‌کند تا برای نگهداری و هم‌زیستی با او آماده شوید. برای مثال مار ذرت 5 تا 10 سال و شاه‌مار بین 12 تا 15 سال عمر می‌کند، ولی پیتون توپی می‌تواند تا 30 سال هم عمر کند. پس باید دربارۀ ماری که می‌خواهید انتخاب کنید تحقیق کنید تا بتوانید تخمین بزنید که آیا آمادگی دارید برای این مدت از مارتان نگهداری کنید یا خیر.
حتما خطرها را بشناسید.
در نگهداری از مار خطر اینکه مار شما را گاز بگیرد زیاد نیست، ولی شما باید این خطر را در نظر داشته باشید. علاوه‌بر این، مارها هم مانند دیگر خزندگان بیماری سالمونلا (Salmonellosis) را منتقل می‌کنند. برای همین بهتر است اگر در خانه کودک کوچک‌تر از 5 سال دارید، مار نگه ندارید یا به او یاد دهید که بعد از هر بار که به مار دست می‌زند، دست خود را بشوید. البته خودتان هم باید همین کار را بکنید.
سعی کنید خلق و خوی مار‌ها را بشناسید.
مارها موجوداتی اجتماعی نیستند و تنهایی خودشان را ترجیح می‌دهند، بنابراین بهتر است فقط یک مار داشته باشید. آن‌ها شلوغی و صدای بلند را دوست ندارند. از لمس پوستشان لذت نمی‌برند، پس تا جایی که می‌توانید او را کمتر نوازش کنید. در عین حال باید روزی 5 دقیقه او را در دستان خود بگیرید تا به شما عادت کند و به زندگی با انسان‌ها خو بگیرد. آن‌ها عاشق نظم‌اند، پس رویۀ ثابت و منظمی در تعویض آب و تمیز کردن مخزن و غذا دادن به او در پیش بگیرید.
محیط مناسبی برای مارتان فراهم کنید.
برای نگهداری از مار باید محیط مناسبی برای زندگی و رشد مار خود فراهم کنید. لازم نیست خاک و گیاهان جنگل‌های انبوه مناطق گرمسیری را به خانۀ خود بیاورید، ولی باید دما و رطوبت محیطی که مار در آن است برای او مناسب باشد.
نیازهای مارتان را بشناسید تا بتوانید رطوبت و دمای تراریوم او را تنظیم کنید. برای گرم کردن تراریوم می‌توانید از لامپ گرمایی استفاده کنید، اما نصف فضای تراریوم را گرم کنید تا اگر مار شما به محیط خنک نیاز داشت بتواند به سمت دیگر تراریوم برود. استفاده از صخره‌های گرم هم خوب به نظر می‌رسد، اما به پوست حساس مار آسیب می‌زند.
داخل مخزن مارتان گیاه مصنوعی بگذارید، چون گیاه و خاک طبیعی ممکن است برای مار شما ضرر داشته باشد. کاسه‌ای آب زیر لامپ گرمایی بگذارید تا رطوبت فضا را تامین کند. اگر در منطقه‌ای زندگی می‌کنید که آب و هوای خشک دارد، بهتر است یک دستگاه رطوبت‌ساز نزدیک مخزن مار بگذارید. دقت کنید که رطوبت‌ساز را داخل مخزن نگذارید. همچنین می‌توانید از دستگاه‌های مه‌سازی استفاده کنید که برای خزندگان طراحی شده است.
با مارتان بازی کنید.
مارها بازی کردن را دوست دارند. همیشه آماده باشید که مارتان پنهان شود و دوباره خود را نشان دهد. مارها از جستجو کردن وسایل و رفتن به گوشه و کنارها لذت می‌برند. اگر می‌توانید یک کندۀ درخت یا یک شاخۀ نسبتا بزرگ در تراریوم بگذارید که مار دورش حلقه بزند و وارسی‌اش کند. مطمئن باشید که مارتان از آن لذت خواهد برد. اشیاء مختلف را در دسترس او قرار دهید تا بفهمید کدام را بیشتر دوست دارد و همان را به محل زندگی‌اش اضافه کنید. اشیاء مصنوعی برای این کار بهتر از اشیاء طبیعی هستند، چون اشیاء طبیعی کپک می‌زنند و کپک برای مارتان ضرر دارد.
غذای مناسب به مارتان بدهید.
مارها خوردن گوشت را دوست دارند. لازم نیست برایشان غذایی رویایی مثل فیلۀ مینیون تهیه کنید، چون گوشتی که می‌خورند باید خام باشد.
 
موش صحرایی برای مارهای بزرگ یک غذای ایده‌آل است. تهیۀ این موش‌ها کار سختی نیست. تعداد زیادی از این موش‌ها برای همین هدف پرورش داده می‌شوند. بعضی مارها گوشت یخ‌زده هم می‌خورند، که البته باید بگذارید در دمای اتاق یخش آب شود، ولی بعضی مارها فقط موش زنده می‌خورند. از کسی که مارتان را از او می‌گیرید بپرسید که به مار موش یخ‌زده می‌داده است یا موش زنده و به‌راحتی می‌توانید به همان برنامۀ غذایی ادامه دهید. اگر مجبور شدید موش زنده به مارتان بدهید، خیلی حواستان به زمان گرسنگی مارتان باشد. با بی‌احتیاطی، به‌راحتی خودتان طعمۀ او خواهید شد. بهتر است بدانید که با صبر و حوصلۀ زیاد، می‌توانید مار زنده‌خوار خود را به مار بی‌خطری که موش یخ‌زده می‌خورد بدل کنید.
محیط مارتان را تمیز نگه دارید.
تمیز کردن مارها و جایی که در آن زندگی می‌کنند سخت نیست. شما باید مدفوع آن‌ها را جمع کنید و زیر مخزن تراریوم روزنامه یا پارچه پهن کنید تا تراریوم تمیز باقی بماند. همچنین یک کاسه پر از آب تمیز و تازه همیشه باید در تراریوم باشد تا مار از آن بنوشد یا خود را در آن بشوید.
پرورش مار,زهر مار,فروش زهر مار شاخدار,زهر كفچه مار,زهر گرزه مار,طرح پرورش مار09198000513
پرورش مار,زهر مار,فروش زهر مار شاخدار,زهر كفچه مار,زهر گرزه مار,طرح پرورش مار09198000513
​​



​​

​​

​​ ​​

مارها موجوداتی مرموز هستند و با وجود آنکه اغلب مردم از آنها وحشت دارند از پر طرفدارترین جاندارانی می باشند که می خواهیم راجع به آنها اطلاعات کسب کنیم.

تا کنون حدود 3000 گونه از این موجودات شناسایی شده اند که در این میان فقط حدود 400 گونه آنها سمی میباشند و از میان آنها فقط 50 گونه خطرناک بوده و میتوانند برای انسان مشکل ساز باشند. در ضمن باید بدانیم که مارهایی که سمی هم نیستند ممکن است شما را گاز بگیرند که در اینصورت جای هیچ نگرانی نیست.

برای بدست آوردن ایده از میزان خطر مارها می توان به آمار مراجعه کرد، بعنوان مثال در ایالات متحده سالانه بیش از 40 هزار مورد مرگ در اثر تصادفات رانندگی وجود دارد در حالی که بر اثر مار گزیدگی بطور متوسط فقط تعداد 15 مرگ گزارش می شود.

برای بدست آوردن ایده از میزان خطر مارها می توان به آمار مراجعه کرد، بعنوان مثال در ایالات متحده سالانه بیش از 40 هزار مورد مرگ در اثر تصادفات رانندگی وجود دارد در حالی که بر اثر مار گزیدگی بطور متوسط فقط تعداد 15 مرگ گزارش می شود.

کجا را برای زندگی انتخاب میکنند:

این موجودات بجز در قطب جنوب تقریبا” در سایر قسمت های دنیا وجود دارند. اغلب مارها روی زمین یا زیر آن زندگی می کنند اما برخی از انواع آنها هم وجود دارند که درختان یا آب را محل زندگی خود انتخاب می کنند. کنار رودخانه ها باتلاقها نیز از جمله مکانهای مورد علاقه برای زندگی این خزندگان می باشد. گونه های جالبی از مارها در آسیای جنوب شرقی مشاهده شده است که توانایی پریدن نیز دارند و بسادگی از شاخه درختی به شاخه دیگر می پرند.

نحوه شکار:

بزرگترین دلیل ترس مردم از مارها عدم شناخت دقیق می باشد. در این شکل مادر و فرزندی را ملاحظه می کنید که یک پیتون در دست دارند. خطر مارها را می توان به دو دسته تقسیم کرد، اول آنهایی که با سم خود می توانند باعث مشکلاتی در سیستم عصبی یا گردش خون طعمه شوند و دسته دوم آنهایی که با قدرت ماهیچه های خود می توانند طعمه را تحت فشار قرار دهند یا خفه کنند. این نوع از مارها با آرامش خیال آنقدر منتظر می مانند تا طعمه به آنها نزدیک شود و سپس در زمان مقتضی خود را به دور آن پیچیده آنقدر فشار می دهند تا جانور – یا انسان ! – از نفس کشیدن باز ایستد. در حالی که مارهای سمی پس از تزریق یا پاشیدن سم به طعمه منتظر می مانند تا طعمه از پای در آید.

پس از ازپای در آوردن طعمه چه با سم و چه از طریق فشار دادن، از آنجایی که مارها دندان برای جویدن یا خرد کردن ندارند مجبور هستند که طعمه خود را درسته ببلعند و سپس توسط ترشحات معده آنرا هضم کنند.

تولید مثل مارها :

اغلب مارها بوسیله تخمگذاری تولید مثل میکنند. تخم مارها بسیار سفت می باشد و حالت چرم مانند دارد بگونه ای که در برخی موارد نوزادان بدون کمک مادر نمی توانند از تخم بیرون بیایند. دلیل نرم بودن پوسته تخم آن است که مارهای ماده برای حفاظت از تخم ها اغلب آنها را در بدن خود تا هنگام تولد نوزادان نگاه می دارند. جالب است بدانید که اغلب بچه مارها در قسمت جلوی سر خود به هنگام بیرون آمدن از تخم دندان خاصی دارند که به Egg Tooth معروف است و توسط آن قاعدتا” باید بتوانند پوسته تخم را پاره کنند

فرق بین مار سمی و غیر سمی :

1 – مار های سمی دارای سری مثلثی ، مردمک چشم عمودی ، دمی کوتاه و کلفت و طرز حرکت بطنی می باشند.

2 – مار های غیر سمی دارای سری گرد یا بیضی شکل ، مردمک چشم گرد و از قطر میانی بدن تا انتهای نوک دم باریک می شوند و طرز حرکتشان مستقیم و مارپیچ است .

3 – مار های سمی کبرا (که شخصا خیلی دوسشون دارم) و کفچه مار ایران کلیه مشخصات یک مار غیر سمی را دارا می باشند و فقط در حالت دفاعی مشخصه یک مار سمی را بخود می گیرند.

4 – مار های نیمه سمی کلیه مشخصات مار غیر سمی را دارا می باشند و تنها فرق آنها با مار غیر سمی دم متوسط آنها می باشد که کمی کوتاهتر از غیر سمی و کمی بلند تر از مار های سمی می باشد . (مثل یله مار و طلحه مار(

سمی ترین مار شناخته شده :

ماری که دارای قوی ترین زهر است ، نوعی مار زمینی استرالیایی است ، که طبق محاسبات انجام شده ، مقدار زهری که این مار در یک بار نیش زدن تزریق می کند برای کشتن 400 انسان کافیست . زهر ببر مار ، ده بار قوی تر از مار زنگی بر انسان اثر می گذارد .

مار سمی دیگر در استرالیا ” مار تایپان” است.این مار 3 متر طول دارد و رنگ آن قهوه ای می باشد و دارای زهری تقریبا برابر با ببر مار است.

همچنین قوی ترین زهرها به مار های دریایی نیز تعلق می گیرد . این مارها 2 متر طول دارند و اغلب در اقیانوس آرام زندگی می کنند.

افعي ايراني (گرزه مار(

تا آنجايي که مشاهده و مطالعه شده است، مارهاي بزرگ ايران در حدود 2متر هستند و مارهاي کوچک از چند سانتيمتر تجاوز نمي‏کنند. در ايران بيش از 21گونه مار سمي ونيمه سمي و 35گونه مار غير سمي و بيش از 5گونه مار دريايي وجود دارد. مارهاي ايران به اسامي مختلفي از جمله موارد زير ناميده مي‏شوند: افعي البرزي، افعي پلنگي، طلحه مار، يله مار، تيرمار، آلوسر، کورمار، مارشتري، مار درفشي، مار پلنگي، گرگ مار، گوند مار، لوس مار، سياه سوجه، مار آتشي، قمچه مار، مار قيطاني، مار خالدار، کک مار، افعي زنجاني، افعي دماوندي، افعي تکابي، افعي آذربايجاني، کوتوله مار، مارگورخري، مارخاکي .

در ايران چهار گروه مار سمي به شرح زير وجود دارد که ممکن است گزش آنها عوارض نامطلوبي به بار آورد:

1- گروه افعي‏ها (مانند افعي و گرزه مار)  2- گروه مارهاي کبرا (مانند کبرا و کفچه مار)  3- گروه مارهاي دريايي  4- گروه مارهاي نيمه سمي .

لازم به ذکر است که معمولا مارهاي غير سمي سهم بيشتري در به وجود آوردن حوادث مارگزيدگي دارند. گزشهاي خطرناک مارگزيدگي در ايران بيشتر مربوط به گروه افعي‏ها و به خصوص گزش گرزه مار يا افعي است که غالبا در چراگاهها و مناطق کشاورزي اتفاق مي‏افتد.

شايع‏ترين نقاط بدن که توسط مارها مورد گزش قرار مي‏گيرند، دستها و پاها هستند. بر حسب گونه مار، علايم و نشانه‏هاي باليني مارگزيدگي متفاوت است. حجم مار، سن مار، مقدار تزريق سم، قدرت کشندگي سم، محل تزريق سم در بدن و فاکتورهاي متفاوت ديگر در بروز تظاهرات باليني مارگزيدگي مؤثرند. با توجه به اين عوامل بسياري از افرادي که توسط مارهاي سمي گزيده مي‏شوند دچار مسموميت خفيف شده و تظاهرات باليني قابل توجهي از خود نشان نمي‏دهند.

لازم به ذکر است که بسياري از تظاهرات باليني مارگزيدگي ارتباطي به آثار اختصاصي سم تزريق شده توسط مار ندارد. به طوري که تهاجم مار و فروشدن دندانها در بدن، باعث ترس و وحشت فرد مارگزيده خواهد شد و علاوه بر آن انجام بعضي از اقدامات و کمکهاي اوليه ممکن است باعث تپش قلب، لرزش، برافروختگي، تعريق، احساس سنگيني، درد قفسه سينه، نفس زدن، گيجي، غش، گرفتگي و بي حسي دست و پا، بي حالي و کرختي شود، يا به عنوان مثال بستن محکم عضو مورد گزش توسط بند و غيره مي‏تواند باعث تورم و تغيير رنگ عضو شود. مصرف بعضي داروهاي سنتي نيز مي‏تواند باعث تهوع و استفراغ شود.

به طور کلي، آثار مسموميت با سم مار شامل:

آثار موضعي مانند: تورم، التهاب، سياه شدن موضع گزيده شده، تاول و…

آثار عمومي مانند: تهوع، استفراغ، سر درد، فلج اعصاب، اختلالات خوني، فلج تنفس، مشکلات عضلاني، قلبي، کليوي، و غيره است. اين علايم معمولا در ظرف مدت چند دقيقه تا چند ساعت و روز اتفاق مي‏افتد .

ولي گاهي ممکن است به علت واکنشهاي حساسيتي نسبت به سم مار در طي مدت زمان کوتاهي اختلال هشياري، استفراغ، دردهاي شکمي، و خس خس سينه بروز کند.

توپوگرافى مارها :

يکى از عوامل تشخيص مارها شکل و مشخصات ظاهرى آنها است. در اندام مارها سه ناحيه وجود دارد ( سر ، شکم و دم ). فاصله بين انتهاى سر و قلب را گردن مى نامند. شکل مارها متفاوت و اکثرا استوانه اى شکل و قابل انبساط است. دم مارها معمولا مدور و گرد است مگر در مارهاى دريايى که داراى دمى مسطح و پهن هستند. بعضى مارها خيلى بزرک مانند بوآ و برخى کوچک که با کرمها قابل اشتباه اند. بدن مارها از پولک هايى پوشيده شده است که در قسمتهاى مختلف بدن به نامهاى مختلفى موسوم اند. دانستن تعداد ، شکل و قرار گرفتن اين پولکها روى بدن ، از نظر شناسايى مارها بسيار حائز اهميت است. اين پولک ها در ناحيه سر نامهاى مختلفى دارند.

پولک ها در ناحيه بدن در قسمت بالايى بنام پولک هاى پشتى که ممکنست صاف يا تيغه دار باشند و در قسمت پائينى بنام پولک هاى شکمى و در انتهاى بدن و در انتهاى دم بنام پولک هاى سطح زيرين دم موسوم اند.

به طور کلى طرز قرار گرفتن پولک هاى ناحيه سر و بدن ، شکل مردمک چشم يعنى گرد يا بيضى يا عمودى بودن ، رفتار ، زيستگاه و منطقه پراکندگى مارها حائز اهميت است. طول بدن مار با اندازه گيرى فاصله مابين نوک پوزه يا قسمت قدامى دهان تا انتهاى دم و طول دم از ابتداى آنال يا پولک مخرج تا انتهاى دم به حساب مى آيد.

مارهاى بزرگ ايرانى تا آنجايى که مشاهده و مطالعه شده است در حدود دو مترند و مارهاى کوچک از چند سانتيمتر تجاوز نمى کنند. دم مارهاى سمى معمولا کوتاه است ولى گاهى ممکن است که بلند باشد .

به طور کلى مى توان نشانى هاى مارهای سمى را چنين خلاصه نمود:

در گروه افعيها سر مثلثى شکل يا گوشه دار و از پولک هاى کوچک پوشيده شده است ، مردمک چشم عمودى و دم کوتاه است و داراى گردن مشخص هستند. در گروه الاپيده يا مارهاى کبرى معمولا سر مار به اندازه بدن و در امتداد آن قرار دارد و از پولک هاى مشخص يا قرينه که با شکل پولک هاى بدن متفاوت است پوشيده مى باشد. در حالت طبيعى ناحيه گردن کاملا مشخص نيست . مردمک چشم گرد يا بيضى و دم نستا بلند است.

تغذيه اين مارها متناسب با اندازه و نوع زيستگاهشان متفاوت است، مارهاي آبي که زيستگاهشان منحصرا آب نيست- از قورباغه، ماهي و حيوانات کوچکي که در مناطق جنگلي و مرطوب شمال يافت مي شوند تغذيه ميکنند، مارکوتوله معمولي، عمدتا حشرات را شکار ميکند و مارهاي بزرگتر، جوندگان، پرندگان کوچک، سوسمارها و مارهاي ديگر را شکار مي کنند، مار آبي طعمه را با دهان مي گيرد، گرگ مار با مهارت دور شکار خود حلقه ميزند که از دست نرود، در حالي که حلقه بستن ماردرختي و گونه مار به دورشکار به منظور انقباض و خفه کردن آن است. هشت گونه از مارهاي خانواده کلو بريده سمي و بقيه غير سمي اند، سم نيشخلفي هشت گونه از اين مارها، هنگام شروع به بلعيدن طعمه و جهت بي جان کردن آن موثر واقع مي شود، نيش خلفي بيشتر جهت محکم گرفتن شکار اختصاص يافته و معمولا براي کار دفاعي مورد استفاده قرار نمي گيرد.

زهر آلود شدن انسان توسط اين مارها بسيار نادر است و معمولا زماني روي مي دهد که در موقع دستگيري يا اسارت با بي احتياطي با آنها رفتار شود، البته گزش اين مارها دردناک است ولي خطر مرگ ندارد.

رفتار بعضي ازمارهاي اين گروه از ديد رفتارشناسي نيز درخور توجه است، طلحه مار با بلند کردن سرو پهن کردن پوست گردن حرکات کبري را تقليد مي کند، شتر مار (که سمي نيست) درمواردي که احساس خطر ميکند، اداي مارجعفري را درمي آورد، حتي از لحاظ تقليد صداي جزجزآن و با جديت تمام، مانند افعي ها سر را براي گاز گرفتن به جلو مي اندازد، واکنش مار موشخور خاوري که غير سمي و بي آزاد است در مقابل تجاوز، بسيار کمياب است، چون پس از برخاستن ، به طور تهديد آميزي، خود را با جهش از هوا به طرف متجاوز پرتاب ميکند.

مشخصات عمده مارها به شرح زير است:

1- گوش خارجي ندارند.

2- انتهاي قدامي زبان آنها دو شاخه است و داخل كيسه يا غدامي در دهان قرار دارد.

3- چشم آنها فاقد پلك بالايي است و پلك پائيني به طرف بالا امتداد دارد. و ضمن اتصال به كره چشم آنرا مي پوشاند بنحوي كه هميشه چشم مار باز مي نمايد.

4- فكهاي آنها بوسيله وترهاي نرم به هم مربوط است . اتصال مفصلي استخوانهاي دهانشان طوريست كه حركت آزاد دارند و بلع شكار را سريع و آسان مي كند.

5- مارها استخوان جناغ سينه ، لكن دست و پا ندارند مگر در خانواده بوا و مارهاي كرمي شكل كه فقط آثاري از آنها است و پا در اطراف آنال با نر چشان مشاهده مي شود .

ساختمان داخلي و شكل ظاهري مارها :

اسكلت استخواني مارها از چمچمه و ستون فقرات و دنده ها تشكيل مي شود نامگذاري آنها تقريباً شبيه استخوانهاي انسان و شبيه حيوانات مي باشد.

تعداد دندانها و طرز قرار گرفتن آنها در خانواده هاي مختلف مارها متفاوت است . شناسايي دندانها ساده ترين و مطمئن ترين راه تشخيص و تفكيك مارهاي سمي از غير سمي است . دستگاه عصبي مارها از يك مغز كوچك و نخاع شوكي بزرگ تشكيل مي شود ، قوي ترين حس مار همان لمس با زبان است كه صدا و حركات مختلف را از راه جذب ارتعاشات به استخوان گوش داخلي منتقل و ضعف بينايي را جبران مي كند

تغذيه مارها بر حسب نوع آنها از پستانداران ، پرندگان ، قورباغه ها ، ماهيها ، مارمولكها، تخم پرندگان، كرمها و حشرات تامين مي شود . عمل هضم به كندي صورت مي گيرد و جانور به هضم تمام مواد جز ناحق ، مو و پر قادر است .

يكي از عوامل تشخيص مارها شكل و مشخصات ظاهري آنها است در اندام مارها سه ناحيه مشخص وجود دارد ( ناحيه سر ، ناحيه شكم و ناحيه دم) . فاصله بين انتهاي سر و قلب را گردن مي نامند . شكل مارها متفاوت و اكثراً استوانه اي شكل و قابل انبساط است . دم مارها معمولاً مدور يا گرد است مگر در مارهاي دريايي كه داراي دمي مسطح و پهن هستند . بعضي مارها خيلي بزرگ مانند بوا و برخي كوچك كه با كرمها قابل اشتباه اند . بدن مارها از پولكهايي پوشيده شده است كه در قسمتهاي مختلف بدن به نامهاي مختلف موسوم اند . دانستن تعداد ، شكل و طرز قرار گرفتن اين پولكها روي بدن ، از نظر شناسايي مارها بسيار حائز اهميت است . طول بدن مار با اندازه گيري فاصله ما بين نوك پوزه يا قسمت قدامي دهان تا انتهاي دم و دم از ابتداي آنال يا پولك مخرج تا انتهاي دم به حساب مي آيد .

مارهاي بزرگ ايران تا آنجايي كه مشاهده و مطالعه شده است در حدود دو مترند و مارهاي كوچك از چند سانتيمتر معمولاً كوتاه است ولي گاهي هم ممكن است كه بلند باشد . بطور كلي مي توان نشانيهاي مارهاي سمي را چنين خلاصه نمود:

در گروه افعيها سر مثلثي شكل يا گوشه دار و از پولكهاي كوچك پوشيده است مردمك چشم عمودي و دم كوتاه است و داراي گردن مشخص است و در گروه الا پيده يا مارهاي كبرا معمولاً سه مار به اندازه بدن و در امتداد آن قرار دارد و از پولكهاي مشخص يا قرنيه كه با شكل پولكهاي بدن متفاوت است پوشيده مي باشد . در حالت طبيعي ناحيه گردن كاملاً مشخص نيست و مردمك چشم گرد يا بيضي و دم نسبتاً بلند است .

در مارهاي نيمه سمي يا اوپيستوگليفا كم و بيش شبيه مارهاي گروه الاپيده يا كبري مي باشد ولي دندانهاي سمي در قسمت حلقي دهان قرار دارد و بندرت گزش آنها باعث مرگ مي شود . اما در مارهاي دريايي كه فقط در خليج فارس ديده مي شوند سر كوچك است و در امتداد بدن قرار دارد ، دم پهن است و به حركت مار در آب كمك مي كند . تمام مارهاي دريايي سمي هستند و رنگ بدن مارها متفاوت است گاهي يكنواخت و ساده و گاهي از خطوط و نقوشي كه در انواع مختلف مارها متفاوت است توام مي باشد .

با مطالعه طرز زندگي مارها و شناخت آب و هوا و شرايط اقليمي هر منطقه در فصول مختلف سال ، مي تو ان حدس زد كه چه نوع مارهايي در مناطق مختلف زندگي مي كنند ، مارها را از نظر محل زندگي به دو دسته زميني و دريايي تقسيم مي كنند .

مارهاي زميني اغلب در بيابانها، دشتها ، كوهستانها و لاي بته ها ، زير تخته سنگها و داخل حفره ها و يا روي درختها و گاهي در باتلاقها يا در آب رودخانه ها زندگي مي كنند .

مارها اغلب جاهاي آرام و ساكت را براي زندگي انتخاب مي كنند ، در فصل بهار و تابستان كه دوران فعاليت و جنبش آنهاست به شكار مي پردازند و در فصل زمستان سستي و رخوت پيدا مي كنند و به اصطلاح به خواب زمستاني مي روند . پوست اندازي يكي از شرايط و عوامل ادامه زندگي مارها است كه در اثر آن نشاط و سلامت خود را حفظ مي كنند . اين عمل در فصل مناسب يك يا دوبار انجام مي شود .

برای تشخیص این نکته که آیا ماری سمی هست یا نه چند روش وجود دارد. به عنوان مثال اگر مردک چشم مار الماس مانند باشد آنگاه می توان گفت که نشانه ای بر سمی بودن مار است. مارهایی که غیرسمی هستند مردمک چشمشان گرد است. از دیگر نشانه هایی که برای تشخیص سمی یا غیرسمی بودن مارها کاربرد دارد رنگ آنهاست. افراد برای تمیز دادن دو نوع مار مرجانی سمی و شاه مار سرخ رنگ که سمی نیست از این معیار استفاده می کنند:اگر قرمز و زرد باشد مار سمی است .اگر قرمز و مشکی باشد مار غیرسمی است.مار زنده زابرخی از گونه های مار تخم ها را در شکم نگه داشته و مانند برخی از ماهی ها زنده زا هستند. به این ترتیب ، بچه مارها به محض بیرون آمدن از شکم مادر قادر به دفاع از خود و شکار خواهند بود.