عقرب مزوبوتوس اوپئوس از جیرجیرک و سوسک تغذیه میکند 09198000513

عقرب مزوبوتوس اوپئوس از جیرجیرک و سوسک تغذیه میکند 09198000513

-عقرب زرد غیرحفار مزوبوتوس اوپئوس – mesobuthus eupeus

نام فارسی : عقرب غیرحفار مزبوتوس اوپوس

نام علمی : Mesobuthus eupeus

نام انگلیسی : Lesser Asian scorpion

عقرب های غیرحفار مزبوتوس اوپوس از خانواده معروف بوتیدائه هستند که به عقرب کوچک آسیایی و یا عقرب خالدار شناخته می شوند. این گونه عقرب دارای ۲۳ زیر گونه است که از این تعداد ۹ زیر گونه در ایران موجود است. این عقرب بیشترین پراکندگی جغرافیایی را در بین خانواده بوتیدائه دارا می باشد. طول بدن در عقرب بالغ بین ۴۰ تا ۵۰ میلیمتر است. رنگ عقب زرد تا زرد متمایل به قهوه ای است. بخش پشتی دارای خط های طولی نامنظمی است که رنگی قهوه ای یا سیاه دارند. عقرب ماده در این گونه عموما از عقرب نر بزرگتر است.

عقرب مزوبوتوس اوپئوس از حشرات همچون جیرجیرک و سوسک تغذیه میکند. این عقرب زمین را حفر نمیکند و فضای باز را ترجیح میدهد و اغلب در شکاف تخته سنگها و … مخفی میشود. چنگالهای آنها بلند و باریک است و برای کشتن طعمه از نیش خود استفاده میکنند. زهر این گونه از نظر طبقه بندی زهرها در رده ضعیف قرار میگیرد. محل گزش معمولا با تورم، سوزش و درد شدید همراه است. همچنین بی حسی و خارش نیز در بعضی از موارد گزارش شده است. همچون سایر عقربها زهر این گونه دارای پروتئین نئوروتوکسیک است. همچنین چندین نمونه خاص پروتئین در زهر این عقرب شناسایی شده است که مصارف پزشکی زیادی دارد.

مزوبوتوس اوپئوس در مناطق خشک و نیمه خشک همراه با پوشش گیاهی ضعیف و یا خیلی ضعیف زندگی میکند. پراکندگی جهانی شامل ترکیه، ارمنستان، آذربایجان، گرجستان، جنوب روسیه، شمال سوریه، شرق عراق، ایران، افغانستان، پاکستان، ترکمنستان، ازبکستان، جنوب مغولستان و شمال چین گزارش شده است.

پراکندگی مزوبوتوس اپئوس در ایران در استان های خوزستان (شوش، ماهشهر و آبادان)،هرمزگان (بندرعباس)،گلستان (گرگان)،تهران (ورامین و کوههای برغان)، کردستان (سقز، مریوان و بانه)،کرمانشاه (سرپل ذهاب، قصرشیرین و پاوه)،ایلام (دهلران، ایوان و مهران)، آذربایجان غربی (چالدران ،پیرانشهر، سردشت، سلماس، ماکو، خوی، اشنویه و ارومیه)و خراسان (قوچان، درگز، سرخس، نهبندان، بیرجند

از تعداد ۱۵۵ عقرب جمع آوری شده از جزیره هنگام، تعداد ۱۳۴ عقرب از گونه بوتتوس جایاکاری و بقیه متعلق به گونه مزوبوتوس اپئوس بودند . عدم وجود تنوع در فون عقربهای این جزایر احتمالاً می تواند ناشی از عوامل مختلف مانند انتقال بسیار محدود مصالح ساختمانی و یا نهال های گیاهی و غیره از مناطق عقرب خیز کشور به این مناطق و یا عدم سازگاری سایر گونه های عقرب با شرایط بیواکولوژی جزایر مذکور باشد .

پلی‌پپتید‌های زهر عقرب علاوه بر عملکرد روی کانال‌های یونی، در فعالیت‌های ضد میکروبی نیز نقش دارند.  در این مطالعه یک پپتید توکسین از زهر یکی از فراوان‌ترین عقرب‌های بومی ایران به نام مزوبوتوس اپئوس (Mesobuthus eupeus) تکثیر و توالی نوکلئوتیدی آن مورد شناسایی ملکولی قرار گردید.  پس از شناسایی عقرب، مجموع کل RNA از غده زهر آن استخراج و غلظت آن با دستگاه اسپکتروفوتومتر اندازه‌گیری شد.  سپس به منظور ساخت cDNA، از کل RNA به عنوان رونوشت و از الیگو (dT) اصلاح شده به عنوان آغازگر استفاده گردید.  در ادامه، با استفاده از تکنیک RT-PCR پس از بهینه‌سازی شرایط PCR، یک قطعه cDNA تکثیر گردید.  با استفاده از برنامه آنالیز پپتید راهنما مشخص شد که این پلی‌پپتید کد شده توسط این cDNA دارای یک پپتید راهنما می‌باشد که اسید آمینه گلایسین در وضعیت بیستمین اسید آمینه به عنوان شروع پلی‌پپتید بالغ محسوب می‌گردد.  همترازی این پلی‌پپتید با توالی‌های مشابه در بانک ژن NCBI نشان داد که این ژن به میزان 96، 94 و 67 درصد با نروتوکسین‌های طویل از عقرب‌های martensii, M.، Buthus occitanus Israelis و Tityus costatus به ترتیب، شباهت دارد.  مقایسه این cDNA با ژن‌های مشابه از دیگر گونه‌های عقرب نشان داد که این ژن در ناحیه بین اسید آمینه 85-55 حاوی یک دومین بنام "Arthropod defensin" است.  این دومین که غنی از سیستئین می‌باشد به خانواده‌ای از پپتید‌های ضد باکتریایی که عمدتاً روی میکروب‌های گرم مثبت مؤثرند، متعلق است.  وجود تشابه بالا به همراه وجود 6 سیستئین محافظت شده و همچنین نتایچ فیلوژنی همگی دلالت بر این دارد که این ژن احتمالاً یک عضو جدید از خانواده پپتید توکسین‌ها از عقرب مزوبوتوس اپئوس ایران است که در مقایسه با توالی‌های مشابه از منشاء مشترکی سرچشمه گرفته‌اند.